٢٥اسفند؛ روز بزرگداشت پروین اعتصامی

  بانو پروین اعتصامی،شاعر بزرگی که در نوع خود بی همتاست، باتباری آشتیانی در 25 اسفند 1285 خورشیدی در خانه یوسف اعتصامی ((اعتصام الملک)) در تبریز که از مردان فرهنگساز زمان خود بود و همسر اصیل زاده اش اختر خانم،دختر خان قوام السلطنه تبریزی زایش یافت.اما در زاگاه خود زیاد ماندگار نشد و در 5 سالگی به همراه خانواده در تهران منزل گزید.او که کودکی هوشیار و مستعد بود و از بخت خوش در فضایی فرهنگی زائیده شده بود، از کودکی با مبانی زبان فارسی و زان پس قواعد زبان ادب آشنایی یافت و با توشه ای فراتر از معمول پای به دبستان گذاشت و با دانسته های خود چشم دیگران را خیره کرد.   او از ابتدای زندگی در محفل پدر و یاران ادیب او همانند ملک الشعرای بهار،افسر،دهخدا،....با شعر فارسی خوگر شده بود، در 8 سالگی زبان به شعر گشود و هنوز به دوره بلوغ نرسیده بود که اشعار بزرگانی همچون فردوسی،نظامی،ناصر خسرو، منوچهری،انوری و فرخی را از حفظ می خواند و به مکاتب فکری شاعران عارف مزاجی چون سنایی و عطار و جلال الدین مولوی و حافظ عشق می ورزید.پروین اعتصامی دوره دبیرستان را در مدرسه دخترانه آمریکایی ((ایران بیت ایل)) به پایان آورد و چون با زبان و ادبیات انگلیسی به خوبی آشنایی یافته بود، به مدت دو سالدر آن مدرسه به تحصیل پرداخت.حال آنکه زندگانی راستین او تنها در شعر خلاصه می شد،اشعاری فراتر از معمول که پس از چاپ حیرت و شگفتی خوانندگان را بر می انگیخت و آنها را به شدت جلب می کرد، اندک اندک او را به شهرت کشانید.اما پدرش پیش از ازدواج اجازه چاپ اشعارش را در یک مجموعه نمی داد و درست نمی دانست برای دختر دوشیزه اش از آن راه به تبلیغ بپردازد.   بدین گونه پروین به در 1313 به خواست خانواده به عقد پسر عموی پدرش که مردی نظامی بود و ریاست نظمیه ((شهربانی)) کرمانشاه را داشت درآمد و به ناچار از خانه پدری به کرمانشاه رفت ولی زندگانی مشترک او با فضل الله همایون فال ((آرتا)) عمر درازی نداشت و پس از چند ماه با بازگشت پروین به خانه پدری، آن رشته از هم گسست و هنوز یک سال نگذشته بود که به طلاق رسمی انجامید.

   چند ماه پس از این رویداد زهرناک که روح حساس پروین را مسموم ساخت،نخستین دفتر شعر پروین اعتصامی با پیش درآمد ملک الشعرای بهار و سرمایه یوسف اعتصامی در تهران انتشار یافت، و خیلی زود پروین به عنوان برجسته ترین شاعر زن آن دوران شناخته شد. ملک الشعرای بهار او را ملکه شعرای زن ((سیدة الشعرا)) نامید و روزنامه ها و نشریات از تولد ستاره ای در جهان شعر فارسی سخن گفتند. این دفتر چندین بار به چاپ رسید و در سال 1315 نشان درجه 3 علمی وزارت معارف را نصیب گوینده اش ساخت.   پروین از سال 1315 نزدیک به یک سال در کتابخانه دانشسرای عالی سرگرم کتابداری شد،اما چون بیماری یوسف اعتصامی او را به بستر افکند پروین که پدر را عاشقانه دوست داشت، از کار استعفا کرد تا اوقاتش را پایریز پرستاری از او کند. اگرچه یک سال بعد مرگ پدر پروین را از او ربود و برای همیشه تنهایش گذاشت و سوگ پدر بر روح ظریف و شکننده پروین بزرگ ترین ضربات را وارد آورد و در تمامی مدتی که پس از آن زنده ماند هرگز از این ماتم رهایی نیافت. تا سرانجام به بستر بیماری افتاد و پس از 12 روز در شب 16 فروردین 1320 به بیماری حصبه چشم از جهان فروبست و در کنار پدری که محبوب ترین موجود زندگی او بود، در مقبره خانوادگی اعتصامی، در صحن قم به خواب ابدی فرو رفت.

پروین اعتصامی که بیش از 35 سال در جهان نزیست شاعری بود بیدار و هوشیار،اخلاق گرا،سنت پرست و پندآموز است که در برابر بی عدالتی های اجتماعات بشری سر بر می آورد و می کوشد با زبان رمز و تمثیل، اندیشه های انسانی خود را در دفاع از فرودستان جامعه ابراز کند.انتقادات اجتماعی پروین که در قالب مناظره،قصه،مثنوی شکل گرفته است،تنها به تصویربرداری از حیطه ارباب قدرت و یا سیاستمردان بسنده نمی شود بلکه گروهی های مختلف مردم را با منش های پلید اخلاقی هم چون پول پرستی،ریا و دروغ،حرص و طمع و کاهلی و زراندوزی در بر می گیرد. او پیام آور دوستی و محبت و همیاری و آوازه گر حرمت و عزت انسانی است.اما با این همه صدای او نه از زمانه خودش، که بیشتر از دوردست های تاریخ انسانی به ویژه انسان ایرانی بر می خیزد و صدایش پیش از آنکه زنانه باشد به پیرمردی کهن سال و پند آموز می ماند که دغدغه ای جز ساختن یک آرمان شهر انسانی ندارد.شعر شناسان و پژوهندگان شعر فارسی برای پروین اعتصامی جای ویژه ای را در نظر گرفته اند که خاص خود اوست.

زندگی نامه ی خیام نیشابوری

حکیم عمر خیام نیشابوری مردی است که ایرانیان او را با رباعیاتش می شناسند. 18 ماه مه، روز بزرگداشت «عمر خیام» نیشابوری است.هر چند روز ملی بزرگداشت حکیم عمر خیام، در روز 27 اردیبهشت ماه است.

خیام کسی است که تقویم جلالی را تنظیم کرد. همان تقویمی که کنستانتین بر اساس آن تقویم مسیحیت را درست کرد. اما در ورای دانش والای خیام، عرفان از جنبه های اجتناب ناپذیر شخصیت این مرد است.    یکی از حکماء و ریاضی دانان و شاعران بزرگ ایران در اواخر قرن پنجم و اوایل قرن ششم است . سال ولادت او دقیقا" مشخص نیست . وی در شهر نیشابور به دنیا آمد . به این علت به او خیام می گفتند چون پدرش به شغل خیمه دوزی مشغول بوده است .خیام از بزرگترین دانشمندان عصر خود به حساب می آمد ، و دارای هوشی فوق العاده بوده و حافظه ای نیرومند و قوی داشت .  در دوران جوانی خود به فراگیری علم و دانش پرداخته به طوری که در فلسفه ، نجوم و ریاضی به مقامات بلندی رسید و در علم طب نیز مهارت داشته به طوری که گفته شده  سلطان سنجر را که در زمان کودکی به مرض آبله گرفتار شده بود معالجه کرد . خیام به دو زبان فارسی و عربی نیز شعر می سرود و در علوم مختلف کتاب های با ارزشی نوشته است . خیام در علم نجوم مهارتی تمام داشت به طوری که گروهی از منجمین که با او معاصر بودند در بنای ساختن رصد خانه سلطان ملکشاه سلجوقی همکاری کردند و همچنین خیام به درخواست سلطان ملکشاه سلجوقی تصمیم به اصلاح تقویم گرفت که به تقویم جلالی معروف است . خیام در دوران زندگی خود از جهت علمی و فلسفی به معروفیت رسید و مورد احترام علما و فیلسوفان زمان خود بود . . .  ویژگی سخن خیام در زمینه ادبیات و شعر بیشترین معروفیت را در رباعیات به دست آورده چون رباعیهای او بسیار ساده و بی آلایش و دور از تکلف و تصنع نوع زبان شعری است در عین اینکه شامل فصاحت و بلاغت است دارای معانی عالی و استوار است . خصوصیات دیگری که در اشعار خیام نمودار است این است که سخنش در کمال متانت و سنگینی است . اهل شوخی و مزاح نیست ، با کسی کار ندارد چون او حکیمی است متفکر ، دنبال سخنوری نیست و هنگامی که در اشعارش دقت می کنیم متوجه می شویم که افکار شعری او بر دو یا سه موضوع بیشتر نیست :  یادآوری مرگ ، تاسف بر ناپایدار بودن زندگی و بی اعتباری روزگار . معرفی آثار : 1- رساله ای در جبر و مقابله 2- رساله ای در شرح اصول اقلیدس 3- زیج ملکشاهی یا زیج جلالی 4- رساله ای در طبیعیات 5- رساله در وجود 6- رساله فلسفی که در آن از حکمت الهی در آفرینش عالم و تکالیف مردم و عبادات بحث می کند 7- رساله ای در اختلاف فصول و اقالیم 8- نوروز نامه که درباره رسوم و اعیاد ایرانیان به ویژه تاریخ و آداب ایرانیان در روز عید نوروز است 9- دیوان رباعیات برخیز و مخور غم جهان گذران                    بنشین و دمی به شادمانی گذران در طبع جهان اگر وفایی بودی                        نوبت به تو خود نیامدی از دگران

برخی از متن ها برگرفته از سایت نگاهک می باشد.

ابومحمد مُصلِح بن عَبدُالله مشهور به سعدی شیرازی

ابومحمد مُصلِح بن عَبدُالله مشهور به سعدی شیرازی و مشرف الدین شاعر و نویسنده ی پارسی‌گوی ایرانی است. شهرت او بیشتر به خاطر نظم و نثر آهنگین، گیرا و قوی اوست. مقامش نزد اهل ادب تا بدان‌جاست که به وی لقب استاد سخن داده‌اند. آثار معروفش کتاب:بوستان(به شعر)،گلستان(نثر آمیخته به شعر)و دیوان اشعار می باشد.مجموعه کتاب های او را "کلیات سعدی" می نامند. سعدی در شیراز زاده شد. پدرش در دستگاه دیوانی اتابک سعد بن زنگی، فرمانروای فارس شاغل بود.سعدی کودکی بیش نبود که پدرش در گذشت. در دوران کودکی با علاقه زیاد به مکتب می‌رفت و مقدمات علوم را می‌آموخت. هنگام نوجوانی به پژوهش و دین و دانش علاقه فراوانی نشان داد. سعدی در حدود ۶۲۰ یا ۶۲۳ قمری از شیراز به مدرسه ی نظامیه بغداد رفت و در آنجا از آموزه‌های امام محمد غزالی بیشترین تأثیر را پذیرفت (سعدی در گلستان غزالی را «امام مرشد» می‌نامد). 

گرچه اغلب گفته می شود سال تولد و فوت او(۵۸۵ یا ۶۰۶ – ۶۹۱ هجری قمری)می باشد؛اما برسر این مسئله اختلاف نظر پیش آمده است. براساس بیت «ای که پنجاه رفت و در خوابی» و سایر شواهد این حکایت، سعدی را در ۶۵۶ قمری حدوداً پنجاه‌ساله می‌دانند و در نتیجه تولد وی را در حدود ۶۰۶ قمری می‌گیرند.از طرف دیگر عده ای بر اساس حکایت مسجد جامع کاشغر از باب پنجم گلستان (با شروع «سالی محمد خوارزمشاه، رحمت الله علیه، با ختا برای مصلحتی صلح اختیار کرد») که به صلح محمد خوارزمشاه که در حدود سال ۶۱۰ بوده‌است اشاره می‌کند و سعدی را در آن تاریخ مشهور می‌نامد، و بیت «بیا ای که عمرت به هفتاد رفت» از اوائل باب نهم بوستان، نتیجه می‌گیرد که سعدی حدود سال ۵۸۵ قمری، یعنی هفتاد سال پیش از نوشتن بوستان در ۶۵۵ قمری، متولد شده‌است.

روز یکم اردیبهشت،روز بزرگداشت سعدی شیرازی

اول اردیبهشت ماه در تقویم ملی ایرانیان همزمان با سالروز تولد شیخ اجل سعدی شیرازی که فرهنگوران او را به‌عنوان استاد سخن می‌شناسند،یادروز سعدی نام گرفته است.

افزون بریک دهه‌است که با مشارکت نهادها و ارگان‌های فرهنگی فارس، سعدی پژوهان و سعدی شناسان هر سال با اجتماع بر تربت استاد سخن سعدی شیرازی با نکوداشت یاداین پیام آور انسانیت به تبیین آرا و اندیشه‌های شیخ اجل می‌پردازند.

برای آنکه بدانیم سعدی کیست؟ جایگاه این شاعر گرانمایه در شعر و ادبیات پارسی کجاست و پرداختن به اندیشه‌های استاد سخن تا چه میزان به عنوان یک نیاز امروزی محسوس است مروری کوتاه بر آنچه درباره افکار و آرا این شاعر گرانمایه بیان شده است می‌کنیم.

بسیاری از دانشوران و سعدی شناسان توجه به آثار واخلاق سعدی و الهام‌گرفتن از شخصیت برجسته‌استادسخن را لازمه و ضرورت زندگی امروزی می‌دانندو معتقدند:

توجه به آثار و اندیشه‌های شیخ اجل موجب بازشناسی فرهنگ غنی‌ایرانی می‌شود.

استاد سخن در مرحله‌ای از زندگی به سیر و سیاحت در بیشتر کشورهای اسلامی پرداخت، به بلخ و غزنه رفت، به گجرات در هندوستان سفر کرد و با تجربه برهمن‌های هند آشنا شد و در دهلی زبان هندی را فرا گرفت.

در این دوران سعدی از طریق دریا به یمن و حبشه و سپس به کشورهای عربی رفت وپس اززیارت کعبه‌مدتی در شام به ویژه در دمشق،بعلبک لبنان‌و بیت‌المقدس ساکن شد.

سعدی پس از سفرهای بسیار به شیراز بازگشت و تجارب خود را به نگارش در آورد این شاعر گرانمایه در سال 655 هجری زیباترین و لطیف‌ترین شعرهای خود یعنی بوستان را در ده باب سرود و در آن به مهم‌ترین مسایل اخلاقی و انسانی مانند عدل، احسان، عشق ، تواضع ، قناعت ، شکر و توبه پرداخت.

سعدی همچنین در سال 656 اثر دیگر خود یعنی گلستان را به رشته تحریر در آورد که آمیزه‌ای از نظم و نثر و مجموعه حکایاتی است که سعدی موضوع آن را تجربه کرده یا ساخته ذهن او است.در کنار همه‌اوصافی که برای سعدی به عنوان شاعر پر آوازه‌ی ایرانی، آورده اند بسیاری سعدی را به عنوان پیام آور انسانیت می‌شناسند.

زندگی نامه ی جان دالتون

جان دالتون

10سال قبل از ثبت و اعلان استقلال آمریکا در سال 1766، جان دالتون در انگلستان متولد شد. خانواده او در یک کلبه کوچک گالی در روستایی زندگی می‎کردند. در کودکی، جان به همراه برادرش در یک مزرعه کار می‎کرد و در مغازه پدر در بافتن لباس او را یاری می‎دادند.

زندگی نامه ی دموکریت

ذیمقراطیس یا دموکریت

(Democritus) از فیلسوفان یونانی بود. دموکریت به سال 460 قبل از میلاد در شهر آبدر به دنیا آمد. او سفرهای بسیار نمود و 5 سال با مهندسان مصری کار کرد.